موضوع کتاب درباره‌ی چیه؟ به کمک یه اثر ۴۰۰ساله، راه خودت رو تویِ دنیای رقابتی کشف کن
تویِ تاریخ بشر، آدم‌های تأثیرگذار زیادی اومدن و رفتن. از وقتی که آدم‌ها نوشتن رو یاد گرفتن، اون‌هایی که دستی تویِ نوشتن داشتن همیشه سعی کردن که برای جلب نظر بقیه از این هنر استفاده کنن و روی آدما تأثیر بذارن. آثار بزرگ و مهمی در طول تاریخ بشریت نوشته شدن که چراغ راه خیلی‌ها بودن و هنوز هم هستن. این روزها هم متون باستانی و قدیمی به‌طور گسترده مورد استقبال قرار می‌گیرن و خیلی‌ها طالب اون‌ها هستن؛ ولی واقعیت اینه که خیلی از این متون باستانی تویِ زندگی مدرن امروزیِ ما کارایی چندانی ندارن.
یه‌سری چیزها هستن که در طول تاریخ تغییرات زیادی می‌کنن. مثلاً ما نمی‌تونیم بر اساس یه متن باستانی نوع پوشش و سبک زندگی‌مون رو انتخاب کنیم؛ چون این روزها همه‌چی فرق کرده و اصول خودش رو طلب می‌کنه. از طرف دیگه، یه‌سری چیزها هم هستن که در طول تاریخ یا تغییر نکردن یا اگرهم تغییری تویِ اون‌ها ایجاد شده باشه، خیلی ناچیزه. یکی از این چیزها «جنبه‌های موفقیت» هست. موفقیت و جنبه‌های اون، چیزی هست که زندگی مدرن نمی‌تونه روی اصولش تغییر ایجاد کنه و به همین دلیل در طول تاریخ همیشه ثابت بوده یا تغییر خیلی کمی کرده.
این‌جاست که یه کتاب مثل «خرد جهان (چکیده فرزانگی)» اثر بالتاسار گراسیان همچنان بعد از چهارصد سال ارزش خودش رو حفظ می‌کنه. این کتاب، مجموعه‌ای از ۳۰۰ اصل یا سخن گران‌بهای بالتاسار گراسیان، کشیش یسوعی، هست که خیلی‌های اون‌ها تویِ زندگی امروزی هم صدق می‌کنن. اون تویِ این کتاب درمورد مسائل زیادی از نحوه‌ی پرورش و اعمال قدرت گرفته تا روش‌هایی برای بهبود شخصیت صحبت می‌کنه. خیلی از اصول مهمی که تویِ این کتاب بهشون اشاره شده رو می‌تونی تویِ کتاب‌های امروزی هم پیدا کنی؛ پس این نشون میده که اصول موفقیت همچنان ثابت هستن.
دنیایی که بالتاسار گراسیان توش زندگی می‌کرد، با دنیایی که ما توش زندگی می‌کنیم ۱۸۰درجه تفاوت داشت؛ یعنی اگه بگم حتی رنگ آسمونش هم فرق می‌کرد، دروغ نگفتم! بالتاسار گراسیان تویِ اسپانیای باروک قرن هفدهم به‌دنیا اومد و زندگی کرد. گراسیان برای اولین‌بار با انتشار یه رمان حماسی به‌اسم «El Criticón» به شهرت رسید که این روزها به‌عنوان یه رمان کلاسیک اسپانیایی می‌شناسنش؛ ولی کتاب «خرد جهان (چکیده فرزانگی)» تویِ دنیای مدرن امروزی کاربرد بیشتری داره و تعداد زیادی از مردم باهاش آشنایی دارن.
این کتاب سال ۱۶۴۷ میلادی منتشر شد و خیلی سریع تویِ سراسر اروپا سروصدا کرد و موفق شد. آرتور شوپنهاور، فیلسوف سرشناس، اون‌قدر شیفته‌ی این اثر شد که اون رو به زبان آلمانی ترجمه کرد. بعدها فردریش نیچه گفت که این کتاب به‌خوبی نشون میده که چطوری باید یه زندگی اخلاقی رو رهبری کرد و این کتاب واقعاً تویِ این زمینه بی‌رقیبه.
تویِ ۴۰۰سال گذشته، جامعه کمتر از اون‌چیزی که فکر می‌کنی تغییر کرده و شاید به همین دلیل هم هست که حرف‌های تویِ این کتاب به دل آدم می‌شینن و می‌تونی راحت اون‌ها رو حس کنی و بفهمی؛ طوری‌که انگار برای زندگی امروزی گفته شدن.
مخاطب اصلی گراسیان، اون‌هایی بودن که تویِ زندگی درباری اسپانیایی به‌شدت باهم رقابت داشتن و برای رسیدن به موفقیت حتی به برادر خودشون هم رحم نمی‌کردن و سایه‌ی همدیگه رو با تیر می‌زدن. این روزها، اقتصاد به‌شکلی جهانی وجود داره و همه دارن تویِ این اقتصاد جهانی باهم رقابت می‌کنن و این رقابت هم خیلی شدیده؛ طوری‌که برادرکشی یه چیز خیلی عادی محسوب میشه.
به‌نظر می‌رسه ما و آدم‌های ۴۰۰سال پیش با موقعیت یکسانی مواجه شدیم. چطوری میشه تویِ این دنیای به‌شدت رقابتی، فاسد و پرهرج‌ومرج، شخصیت والای خودت رو حفظ کنی و مسیر درست رو طی کنی؟
تویِ این خلاصه کتاب، چکیدا می‌خواد تو رو با بعضی از مهم‌ترین اصول اخلاقی موردنظر گراسیان آشنا کنه. شاید تو دلت بخواد همه‌ی این اصول رو تویِ زندگیت به‌کار ببری یا شاید هم دلت نخواد اصلاً اون‌ها جایی تویِ زندگیت داشته باشن. به‌هرحال، جای شک نیست که اصول گراسیان، ایده‌ها و روابط اجتماعی که زندگی مدرن امروزی رو شکل دادن رو به شکل متفاوتی تعریف می‌کنن و کاری می‌کنن که تو اون‌ها رو خیلی واضح بفهمی.
تویِ خلاصه کتاب «خرد جهان (چکیده فرزانگی)» چکیدا بهت یاد میده که:
- چه تفاوتی بین دوست‌های شوخ‌طبع و دوست‌های با استعداد وجود داره؟
- چرا هیچ‌وقت نباید بذاری بقیه راز کارت رو بفهمن؟
- چرا بعضی وقت‌ها برای خوب بودن، باید بد باشی؟