موضوع کتاب درباره چیه؟ متوجه میشی که بشر برای رسیدن به نقطهی امروزی چه مسیری رو طی کرده
مورخها روی موضوعات مختلف و متنوعی کار میکنن. مثلا بعضی از اونها در تمام دوران کاریشون به بررسی جنگهای برجسته میپردازن، بعضی توی یه عصر تاریخی، دههها و دورههای مختلف رو بررسی میکنن و بقیه هم روی موضوعاتی که درطول هزاران سال گسترش پیدا کرده، مثل تاریخ نظامهای اقتصادی و اَدیان جهان کار میکنن.
من جَرِد دایموند هستم؛ یه زیستشناس، جغرافیدان و مورخ! باور دارم برای تشخیص «گستردهترین الگوی تاریخ» باید تا جایی که امکانش هست، تاریخ رو بزرگنمایی کرد تا به نقطهی آغاز رسید. درواقع استدلالم اینه که برای بیان داستان کامل بشریت، باید از حدود ۱۳هزار سال پیش شروع به بررسی کرد.
درواقع موضوع اصلی استدلالی که دارم همین دگرسانی هست. ۱۱هزار سال قبل از میلاد، سبک زندگی جوامع کمابیش شبیه به همدیگه بود. یعنی اون کسی که توی گینهی نو زندگی میکرد با اون کسی که هزاران کیلومتر دورتر در پرو حضور داشت، ازلحاظ سبک زندگی شبیه به هم بودن. اون موقع همهی آدما شکارچی بودن و از ابزارهای سنگی استفاده میکردن.
وقتی کریستف کلمب در سال ۱۴۹۲ اولین سفر دریایی خودش رو رفت، مشاهدات خودش رو یادداشت کرد و با نگاهی به این یادداشتها میشه متوجه تفاوتها و شباهتهای جوامع مختلف شد. مثلا توی استرالیا یا جنوب صحرای آفریقا و یا خیلی از نقاط قاره آمریکا، مردم هنوز شکار میکردن، اما خشکی اوراسیا که بین پرتغال و ژاپن بود دیگه محل تمدنهایی با دولتهای ایالتی، نوشتافزار، ابزارِ آهنی، سلاحِ گرم و ارتشهای آماده شده بود. این پیشرفتها باعث شد تا دولتهای اوراسیا و بهویژه دولتهای اروپایی بتونن باقیِ جهان رو فتح کنن.
فکر میکنی که چرا تاریخ این شکلی پیش رفت؟ چرا جوامع بشری تا این حد از هم جدا افتادن؟ یا چرا اوراسیاییها بودن که تونستن استرالیاییها و آمریکاییها و آفریقاییها رو به زیر پرچم خودشون در بیارن و نه برعکس؟
همه اینها سوالاتی هستن که من، یعنی جَرِد دایموند توی این کتاب که اسمش «اسلحه، میکروب و فولاد» هست، سعی کردم تا براشون جوابی پیدا کنم. توی این کتاب از جنبههای متنوعی سعی شده به این سوالات پاسخ داده بشه، اما از اونجایی که با کتابی طولانی طرف هستیم، برای خلاصهسازی تصمیم گرفته شد صرفا روی یه بخش مهمی از کتاب دست گذاشته بشه و اون بخش دربارهی مسیری صحبت میکنه که بشر رو به نقطهی کنونی رسونده؛ بنابراین با یه خلاصهی خیلی کوتاه روبهرو هستی.