رفتار ما رو دو سیستم مختلف تعیین می‌کنن: یکی دستی و دیگری خودکار

اگه اتفاقات توی ذهن‌مون رو می‌دیدیم، قطعا شبیه فیلم‌های اکشنی بود که یه‌جاهایی صحنه‌های بزن‌بزن داره و یه جاهایی سکانس‌های احساسی و عاشقانه.

درواقع ذهن ما شخصیت دوگانه‌ای داره: شخصیت اول، احساساتی، خودآگاه و شهودی هست که به اسم سیستم یک می‌شناسیم. شخصیت دوم، متفکر، آگاه و محاسبه‌گره که اسمش رو می‌ذاریم سیستم دو.

این دو سیستم، دائما در تقابل با هم و درحال مبارزه هستن. مبارزه و تعامل اون‌ها نحوه‌ی تفکر، تصمیم‌گیری و درنهایت، عملکرد ما رو تعیین می‌کنه.

سیستم اول، بخشی از مغز ماست که به‌صورت شهودی و ناگهانی عمل می‌کنه و در اغلب مواقع، واکنش‌های ناخودآگاهِ ما رو به‌عهده داره. 

اگه در محل کارت، دور از سروصدا مشغول به کار باشی و یهو صدای خیلی بلند و غیرمنتظره‌ای بشنوی، چیکار میکنی؟ احتمالا بلافاصله و به‌طور ناخودآگاه توجهت به منبع صدا جلب می‌شه. این همون سیستم یک هست.

این سیستم، میراث اجداد اولیه‌ی ما هست. سیستم یک، به انسان‌های اولیه کمک می‌کرد تا در مقابل خطر، برای حفظ بقای خودشون، واکنش آنی و سریع داشته باشن.

سیستم دوم، بخشی از مغزه که وقتی راجع‌به چیزی فکر می‌کنیم، فعال می‌شه. این بخش، مسئول تصمیم‌گیری، استدلال و عقاید فردی هست. سیستم دوم به فعالیت‌های خودآگاه مثل مدیریت فردی، تصمیم‌گیری و تمرکزکردن، توجه می‌کنه.

به‌عنوان‌مثال، تصور کن که در بین جمعیت دنبال یک‌نفر می‌گردی. برای اینکه بتونی اون آدم رو پیدا کنی، ذهنت ویژگی‌های ظاهری فرد موردنظر رو مجسم می‌کنه و فاکتورهای دیگه رو نادیده می‌گیره. این کار باعث می‌شه طوری ذهنت روی اون ویژگی‌ها متمرکز بمونه که متوجه افراد دیگه نشی. اگه این توجه متمرکز رو حفظ کنی، ممکنه ظرف چند دقیقه اون آدم رو پیدا کنی. درحالی‌که اگه حواست پرت بشه و تمرکزت رو از دست بدی، در پیداکردن اون آدم به مشکل برمی‌خوری.

در ادامه‌ی خلاصه کتاب تفکر سریع و کند چکیدا بهت میگه که:

• چطور تنبلی ذاتی مغز ما رو توی آزمون هوش فریب میده؟
• چه چیزی به تصمیمات سریعِ ذهن در مواقع بحرانی شکل میده؟
• چطور نحوه‌ی بیان جملات روی تصمیم‌گیری تاثیر می‌ذاره؟