خلاصه کتاب قرارداد اجتماعی مهمترین و تاثیرگذارترین اثر ژان ژاک روسو هست؛ انقدر اثرگذار که خیلیها از این کتاب بهعنوان یکی از پایههای انقلاب فرانسه و وقایعِ بعدش یاد میکنن. توی کتاب قرارداد اجتماعی روسو شرایط لازم برای تاسیس و ادارهی مشروع یه دولت ملی رو مطرح میکنه.
«انسان آزاد زاده میشود، اما همهجا در بند است.» این جملهی اول رسالهای هست از آغاز انتشار با بهوجوداومدنِ گفتوگوها و بحثهای پرحرارت و چالشبرانگیزی شده. روسو معتقد بود که هیچ کسی این حق رو نداره که دیگران رو تحت سلطهی خودش قرار بده و آزادی رو به بند بکشه. این نظریهپرداز فرانسوی با مطرحکردن مفهومی بهاسم قرارداد اجتماعی، دربارهی شکلوشمایل حکومت مدنظر خودش صحبت میکنه. خیلیها باور دارن که حکومت مدنظر ژان ژاک روسو، یه حکومت تمامیتخواه و دیکتاتور هست؛ اما خیلیهای دیگه نظر متفاوتی دارن و اون رو اعلامیهای برای اصول دموکراسی میدونن.
نظریه قرارداد اجتماعی چیست؟
نظریه قرارداد اجتماعی توضیح میده که چرا مردم دور هم جمع میشن و جوامع رو تشکیل میدن. این نظریه سعی داره توضیح بده که چرا گروهی از افراد مختلف بخشی از آزادیهای فردی خودشون رو در جهت بهدستآوردنِ مزایایی که تنها توسط یه دولت قانونی و مشروع میتونه به اونها اعطا بشه، رها میکنن.
وقتی به زندگیِ آدمای غارنشین در عصر حجر نگاه کنیم، میبینیم که آدما دائما برای زندهموندن در تقلا بودن. البته که هر آدمی آزادی مطلق داشته تا اونطوری که خودش میخواست، زندگی کنه؛ اما چه کسی قرار بود از آدما دربرابر نیروهای خطرناک محافظت کنه؟ آیا خودِ آدما میتونستن از خودشون محافظت کنن؟ مسلما نه؛ بهخاطر اینکه امنیت یه اتفاق جمعی هست و افراد نمیتونن بهتنهایی ایجادش کنن.
برای اینکه امنیت ایجاد بشه، باید همهی افراد روی یه قرارداد اجتماعی اتفاق نظر داشته باشن. برای مثال، قوانین راهنمایی رانندگی یه قرارداد اجتماعی هست؛ مسلما آزادیِ فردی ما رو گرفته، اما باعث شده تا امنیت بر جادهها و خیابانها حکمفرما باشه. فقط فرض کن اگه هیچ چراغ راهنماییای نبود و هرکس، با هر سرعتی که دوست داشت، توی جادهها حرکت میکرد، چه اتفاقاتی میافتاد!
این نمونهی روشنی از قرارداد اجتماعی هست؛ آدما آزادی فردی خودشون رو درقبال امنیت فدا کردن.
خلاصه کتاب قرارداد اجتماعی روسو چنین قراردادی رو در جنبهی بزرگتر و در سطح کشور بررسی میکنه.
جالبه بدونی که این کتاب حتی در تدوین قانون اساسی ایالات متحده هم بهشدت تاثیرگذار بوده.
خبر خوب اینه که چکیدا صفر تا صد این کتاب رو برات خلاصه کرده؛ بنابراین اگه فرصت یا حوصلهی کافی برای خوندن این کتاب رو نداری، میتونی همین الان ازطریق سایت یا اپلیکیشن چگیدا، خلاصه کتاب قرارداد اجتماعی رو مطالعه کنی.
- اگه دوست داری یکی از آثار الهامبخش انقلاب فرانسه رو بخونی
- اگه دربارهی نظریههای ژان ژاک روسو کنجکاو هستی