چی باعث میشه که والدین انقدر مراقب بچهشون باشن؟ این مهر پدر و مادر برای فرزند از کجا میاد؟ آیا بهخاطر اینه که محبت در ذات انسان قرار داره؟ اگه اینطوره پس چرا حتی توی حیوانات وحشی هم چنین چیزی رو میشه مشاهده کرد؟
دکتر ریچارد داوکینز در کتاب ژن خودخواه معتقده که یک عامل برای توضیح این رفتار وجود داره که اسمش «ژن» هست.
ژنها فقط یک هدف دارن؛ اینکه به تکثیر و بقای خودشون ادامه بدن. درواقع محبتی که به فرزندانمون میکنیم بهخاطر اینه که ژنها ما رو به این کار وادار میکنن.
برای ژنها مهمه که ازطریق فرزند به حیات خودشون ادامه بدن و اینطوری میشه که ما بهعنوان پدر یا مادر، حاضریم جونمونو واسه بچهمون بدیم.
خلاصه کتاب ژن خودخواه قراره تو رو به سفر شگفتانگیزی ببره و چیزهایی رو برات تعریف کنه که احتمالا تاحالا از زبان کسی نشنیدی.
یکی از عجیبترین مفاهیمی که داوکینز مطرح میکنه اینه که حتی رفتارهای ایثارگرانه مثل فداکاری یه مورچه برای لانهش، در واقع نتیجهی خودخواهی ژنهاست؛ یعنی این رفتارها برای حفظ و تکثیر ژنهای مشترک بروز پیدا میکنن.
یه نکته جالب دیگه اینه که داوکینز توضیح میده چطور ژنها میتونن رفتارهای ما رو کنترل کنن. مثلاً، احساسات ما (مثل عشق، ترس، شادی و غم) ابزارهایی هستن که ژنها برای هدایت رفتارهای ما به سمت بقا و تولیدمثل استفاده میکنن.
داوکینز میگه که ژنها نه تنها روی ویژگیهای جسمانی ما تأثیر میذارن، بلکه حتی روی ویژگیهای رفتاری و روانی ما هم تأثیر دارن. مثلاً، ژنها میتونن تعیین کنن که چقدر اجتماعی باشیم یا چقدر پرخاشگر.
وقتی میگیم «ژن خودخواه»، منظور این نیست که موجودات خودخواه هستن. بلکه ژنها طوری رفتار میکنن که انگار هدف اصلیشون حفظ و تکثیر خودشونه، حتی اگه به قیمت موجود زندهای که اونها رو حمل میکنه تموم بشه. این ایده نشون میده که تکامل بیشتر به نفع ژنهاست تا به نفع موجودات.
همینطور که میبینی، قرار نیست با یه کتاب خشکِ علمی طرف باشیم. قراره دربارهی سازوکار حیات و بقا بیشتر متوجه بشی، دربارهی پتانسیلهای نهانت آگاه بشی و ریشهی خیلی از رفتارات رو درک کنی.
خبر خوب اینه که چکیدا صفر تا صد این کتاب رو برات خلاصه کرده و همین الان میتونی ازطریق سایت و اپلیکیشن چکیدا خلاصه کتاب ژن خودخواه رو بخونی یا بشنوی.
- اگه دوست داری بدونی که ژن چه تاثیری در زندگیت داره
- اگه دلیل خیلیاز رفتارهای بهظاهر ذاتی رو نمیدونی