وقتی حکومت آلمان نازی ۶میلیون یهودی رو در سراسر خاک اروپا نسلکشی کرد، نهتنها صدای اعتراض یک آلمانی بلند نشد، بلکه بهطور مستقیم و غیرمستقیم از این اقدامات حمایت کردن. سوال اینجاست که برای ملت آلمان چه اتفاقی افتاد که اینچنین پا روی وجدان و انسانیتِ خودشون گذاشتن و با جنایت همراه شدن؟ چه چیزی میتونه از انسانهای معمولی چنین هیولاهای بیعاطفهای رو بسازه؟
جواب به این سوالات در یه کلمه خلاصه میشه: ایدئولوژی!
هانا آرنت در کتاب توتالیتاریسم که یکیاز مهمترین آثارش به حساب میاد، کشف بزرگی رو در عالم سیاست انجام داده. هانا آرنت توی کتاب توتالیتاریسم نشون داد که تعریفهای رایجی که تا اون زمان از انواع حکومت و نظامهای سیاسی ارائه میشده، کافی نبوده و باید نوع جدیدی از حکومت و نظام سیاسی رو تعریف کرد.
توتالیتاریسم یا تمامیتخواهی، صفتی هست که ازش برای توصیف حکومتهایی که ازطریق اعمال زور حکمرانی میکنن، استفاده میشه. به این رژیمها، اصطلاحا رژیمهای توتالیتر میگن. تفاوت رژیمهای توتالیتر با دیکتاتوریهای عادی در اینه که رژیمهای توتالیتر با اهرمهای قانونیای که خودشون وضع میکنن، در کلیهی عرصههای زندگی مردم و حریم خصوصیِ آدما دخالت میکنن و افراد رو تحت سلطهی خودشون قرار میدن.
خلاصه کتاب توتالیتاریسم از هانا آرنت یکیاز بهترین کتابها در این زمینه هست که بهطرز دقیقی، چهرهی حکومتهای توتالیتر رو برملا میکنه. هانا آرنت معتقد بود که توتالیتاریسم، صورت جدیدی از رژیمهای سیاسی هست که ایجاد وحشت در دستورالعملشون قرار داره.
یکیاز مهمترین اصولی که در رژیمهای توتالیتر بهش توجه میشه، ترویج دیدگاه ماکیاولی هست. چکیدا قبلتر دیدگاه ماکیاولی رو بهطور مفصل توی خلاصه کتاب شهریار تشریح کرده، اما مهمترین چیزی که توی این کتاب عنوان میشه، اینه که «هدف وسیله رو توجیه میکنه» و چنین چیزی به رژیمهای توتالیتر این جسارت رو میده تا به هر قیمتی، قدرت رو حفظ کنن.
توی کتاب توتالیتاریسم، نویسنده با بررسی دو نمونه از نظامهای سیاسیِ زمانِ خودش، یعنی رژیم آلمان نازی و حکومت شوروی نشون داده که این نظامها با اون چیزی که ما از قدیم بهعنوان حکومتهای ظالمانه یا مبتنیبر زور میشناختیم، فرق دارن.
اولین تفاوت حکومتهای توتالیتر یا تمامیتخواه با دیکتاتوریهای عادی در داشتنِ ایدئولوژی هست و دومین وجه تمایز این حکومتها، داشتنِ ساختار بوروکراتیک و سازمانیافته برای جنایت هست.
خلاصه کتاب توتالیتاریسم تشریح میکنه که وظیفهی اصلی ایدئولوژی، بازتعریف مفهوم خوب و بد برای مردم هست. برای مثال، در ایدئولوژی نازیسم که در آلمان جریان داشت، یهودیان بهعنوان نژادی پست و عامل بدبختی و عقبافتادگیهای ملت آلمان معرفی شده بودن. حکومت ازطریق دستگاههای تبلیغاتیِ خودش و پروپاگاندا بهقدری این پیام رو تکرار کرده بود که رفتهرفته چنین چیزی به باورِ ملت آلمان تبدیل شد.
کتاب توتالیتاریسم با شرح این جزئیات و ارائهی مثالهای واقعی، سعی میکنه تا مخاطب به درک درستی از رژیمهای توتالیتر یا تمامیتخواه برسه.
اگه دوست داری این کتاب رو بخونی، اما فرصت کافی نداری، خبر خوب اینه که چکیدا صفر تا صد این کتاب رو برات خلاصه کرده و همین الان میتونی ازطریق سایت و اپلیکیشن چکیدا، خلاصه کتاب توتالیتاریسم رو بهطور کامل بخونی یا بشنوی.
- اگه میخوای بدونی که چرا در تاریخ، نسبتبه یهودیها نگاه منفی وجود داشته
- اگه دوست داری دربارهی سازوکار رژیمهای تمامیتخواه بدونی