وقتی صحبت از تصمیم‌گیری در زندگی باشه، فکر می‌کنیم که همه چیز رو تحت کنترل داریم. فکر می‌کنیم که هوشمندانه و عاقلانه تصمیم‌گیری می‌کنیم؛ اما آیا این تصور ما با واقعیت تطابق داره؟
دن آریلی، نویسنده خلاصه کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر در تحقیقاتی که انجام داده، ثابت کرده که برخلاف تصور، تصمیمات و رفتارهای ما غیرعقلانی و غیرمنطقی هستن.
خلاصه کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر ازطریق مثال‌های مختلف و ملموس، نشون میده که چطور انتظارات، احساسات، هنجارهای اجتماعی و نیروهای پنهان، توانایی‌های منطقی ما رو تحت‌تاثیر قرار میدن.
نویسنده میگه که ما نه‌تنها اشتباهات ساده‌ای رو هرروز تکرار می‌کنیم، بلکه خیلی‌اوقات کارهایی رو انجام می‌دیم که می‌دونیم اشتباه هستن.
از نوشیدنِ قهوه گرفته تا خرید ماشین یا انتخاب شریک زندگی، همه‌ی ما تحت الگوی نابخردانه‌ی خاصی تصمیم‌گیری می‌کنیم که ندونستنِ این الگو می‌تونه صدمات جبران‌ناپذیری رو به زندگی وارد کنه.
در قسمتی از متن کتاب نابخردی های پیش بینی پذیر می‌خونیم:
«سال ۲۱۰ قبل از میلاد، بعد از اینکه ژیانگ یو، فرمانده چینی، ارتشش رو از رودخونه‌ی یانگ‌تسه عبور داد، کشتی‌هاش رو آتیش زد. اون این کار رو کرد تا به سربازاش نشون بده عقب‌نشینی دیگه یه گزینه روی میز نیست. نتیجتا، سربازاش هم انقدر وحشیانه جنگیدن که توی ۹تا نبرد پیاپی پیروز شدن.
این داستان مشهور شده؛ چون از دسترس خارج‌کردنِ عمدی انتخاب‌ها با غرایز طبیعی ما در تضاده.
ما آدما سعی می‌کنیم تا جای ممکن گزینه‌هامون رو باز نگه داریم؛ چه توی آموزش و مسیر شغلی و چه حتی انتخاب شریک عاطفی. بعضیا ممکنه بگن توی یه دنیای بلاتکلیف و نامطمئن، منطقیه که تا جای ممکن راه‌های زیادی رو جلوی خودمون باز نگه داریم؛ اما مطالعات نشون دادن که این گرایشِ قدرتمند می‌تونه به‌ضررمون تموم بشه.
همونطور که داستان ژیانگ یو نشون میده، گاهی اوقات بستن گزینه‌ها مفیده؛ چون ما رو به تمرکز وامی‌داره. به‌جای شوخی‌کردن با خودمون که می‌تونیم تمام گزینه‌ها رو برای زمان نامحدودی در دسترس نگه داریم، باید انتخاب‌های سختی در مورد اون چیزی که واقعا برامون مهمه انجام بدیم.»
- اگه می‌خوای با تصمیمات غیرمنطقی مقابله کنی و تصمیمات بهتری رو بگیری
- اگه به روانشناسی اجتماعی و موضوع ساختار تصمیم‌گیری مغز علاقه داری
Milad Baran
لی لا عبداله بیگی
