خلاصه کتاب تاریخ فلسفه رو میشه به‌عنوان یکی‌از بهترین کتاب ها برای شروع فلسفه اسم برد. ویل دورانت، یعنی نویسنده‌ی این کتاب ۷۰۴ صفحه‌ای با عنوان تاریخ فلسفه هست که چکیدا اصل کلامِ این کتاب غنی رو توی ۱۰صفحه برات خلاصه کرده. خلاصه کتاب تاریخ فلسفه زندگی و عقاید فیلسوفان بزرگ رو شرح میده. دوره‌ی زمانیِ تحت پوشش این کتاب، از قرون اولیه‌ی قبل از میلاد مسیح با فیلسوفان مشهور یونانی، یعنی سقراط و افلاطون شروع میشه و بعد با ولتر و اسپینوزا ادامه پیدا می‌کنه و درنهایت به کانت و شوپنهاور و فریدریش نیچه ختم میشه.
در خلاصه کتاب تاریخ فلسفه، ویل دورانت تو رو به قرون وسطی می‌بره؛ یعنی دوره‌ای که کلیساها و روحانیونِ مسیحی نفوذ زیادی روی حکام داشتن و البته فجایع زیادی رو هم بار آوردن. توی این دوره، فردی به‌اسم توماس آکویناس برخواسته میشه و درباره‌ی چیزی صحبت می‌کنه که اون زمان یک تابوی محض شمرده میشد. توماس آکویناس با اینکه خودش یک مسیحی متدین بود، اما یکی‌از اولین افراد در تاریخ بود که به‌جدایی دین از سیاست یا همون سکولاریسم باور داشت. اون یکی از اولین انسان‌های قرون وسطایی بود که گفت ایمان و خرد با هم منافاتی ندارن و می‌تونن درکنار هم وجود داشته باشن.
آکویناس که تفکراتی جلوتر از زمونه‌‌ی خودش داشت، به مردم می‌گفت غیرمسیحی‌ها هم می‌تونن دیدگاه‌های ارزشمندی داشته باشن. این فکر توی زمان خودش انقلابی بود؛ چون اون زمان مسیحیا فکر می‌کردن مسیحیت تنها دینی هست که می‌تونه متفکران ارزشمند تولید کنه.
با‌این‌حال، اصل کلامِ خلاصه کتاب تاریخ فلسفه صرفا به این دوران خلاصه نمیشه. ویل دورانت از دوران قبل از میلاد مسیح صحبت می‌کنه و درباره‌ی ایده‌های سقراط و افلاطون بحث می‌کنه. سقراط عادت نداشت به سوال‌ها جواب مستقیم بده؛ اما درباره‌ی بهترین شیوه‌ی حکومت آتن، افکار مشخص و محکمی داشت. اون زمان، دموکراسی آتن به‌خاطر انتخاب‌های دل‌به‌خواهی مردم، ضعیف شده بود و اسپارتان‌ها هم تهدیدی برای کشور بودن.
سقراط باور داشت اگه حکومت دست یه آدم دانا بیفته، آتن نجات پیدا می‌کنه؛ اما همین نظرش بود که اون رو به‌کشتن داد و البته اسمش رو هم توی تاریخ موندگار کرد. حزب نخبه‌سالار برای براندازی دموکراسی آتن تلاش کرد؛ اما شکست خورد و مردم، سقراط رو مغز متفکر این کودتا دونستن. دموکرات‌ها هم سقراط رو به مرگ محکوم کردن و سقراط ناچار شد جام شوکران رو سر بکشه.
البته بازهم این تنها دوره‌ی فلسفی‌ای نیست که خلاصه کتاب تاریخ فلسفه بهش می‌پردازه. جلوتر این کتاب به ولتر و اسپینوزا می‌رسه که هرکدوم دیدگاه‌های خاص خودشون رو نسبت‌به زندگی داشتن.
دستِ آخر هم با رسیدن به قرن نوزدهم میلادی، سراغ فیلسوف‌های معاصرتر میره و پرونده‌ی این کتاب رو با پرداختن به نظریات فریدریش نیچه می‌بنده. این کتاب رو میشه خلاصه‌ای از هزاران کتابِ فلسفی دونست که قطعا خوندن و درک همه‌ی اون‌ها سال‌ها زمان می‌بره، اما خوشبختانه ویل دورانت با قلم روان و شیوای خودش کاری کرده تا به ایده‌ی اصلی بزرگترین فلاسفه‌ی تاریخ، در قالب یه کتاب ۷۰۰صفحه‌ای دست پیدا کنیم. خبر خوب‌تر اینه که همین کتاب ۷۰۰صفحه‌ای هم توی چکیدا خلاصه شده تا برای شروع فلسفه، دیگه هیچ غذر و بهونه‌ای نمونه.
خلاصه‌ی صفر تا صد این کتاب رو همین الان می‌تونی ازطریق سایت و اپلیکیشن چکیدا مطالعه کنی.
- اگه دوست داری با فلاسفه‌ی بزرگِ تاریخ آشنا بشی
- اگه می‌خوای بدونی فلسفه‌های مختلف چه آموزه‌های متفاوتی دارن
عبدالکریم یوسفی
پویا پاسبان
